मुखपृष्ठ

या अंकात...

संपादकीय

कुमार निर्माण — थोडक्यात

कृती कार्यक्रमाची प्रक्रिया काय आहे?

विद्यार्थ्यांना एखाद्या कृतीपर्यंत कसे आणावे?

निमंत्रकांसाठी काही सूचना

कुमार निर्माण — सामुहिक कृती कार्यक्रम

चॉकलेट पार्सल

प्रशिक्षण  कार्यशाळा वृतांत

पुरवणी:

निमंत्रकांची संपर्क यादी

संपादकीय मंडळ

संपादकीय मंडळ

अमृत बंग

प्रफुल्ल शशिकांत

प्रणाली सिसोदिया

शैलेश जाधव

इ-मेल : contact.knirman@gmail.com

वेबसाईट : www.mkf.org.in/mso

फेसबुक : www.facebook.com/socialolympiad

संपर्क: ९४२०६५०४८४, ९५०३०६०६९८

वर्ष दुसरे | अंक पहिला | जाने २०१७

हे द्वैमासिक खालील लिंकवर मूळ स्वरुपात वाचता येईल

http://kumarnirman.blogspot.in/

(खाजगी वितरणासाठी)

स्वागत!

प्रिय सर्व,

सप्रेम नमस्कार!

कुमार निर्माण मध्ये सहभागी झाल्याबद्दल आपणा सर्वांचं कुमार निर्माणच्या वतीने हार्दिक अभिनंदन आणि मनःपूर्वक धन्यवाद!

कुमार निर्माण कार्यशाळेनंतर ही आपली पहिली औपचारिक भेट. हो भेटच ! कुमार निर्माणच्या टीमला तुमच्याशी बोलण्याचं एक हक्काचं माध्यम म्हणजे ‘भरारी’. म्हणून या वेळेस मुलांसाठी वेगळं आणि निमंत्रकांसाठी वेगळं ‘भरारी’ आम्ही पाठवत आहोत. यातील मुलांसाठीचं भरारी तुम्ही नक्कीच वाचा पण निमंत्रकांसाठीचं भरारी मात्र मुलांना वाचायला देऊ नका. (या भरारीत कुमार निर्माण मुळे मुलांच्यात काय सकारात्मक बदल होऊ शकतील याचा उल्लेख आहे. आणि हे जर मुलांनी वाचले तर कृतिकार्यक्रम करतानाचा त्यांचा आनंद हिरावून घेतल्यासारखे होईल.) हे ‘भरारी’ तुम्हाला काम करताना मदत व्हावी आणि नवीन कल्पना सुचाव्या, इतर निमंत्रक समस्यांवर कशाप्रकारे मार्ग काढताय हे माहिती होण्यासाठी आहे. त्यासोबतच तुम्हाला इतर निमंत्रकांशी काही बोलायचे असल्यास किंवा तुमचा एखादा प्रश्न सर्वांसमोर मांडायचा असल्यास तेही आपण या भरारी मार्फत नक्कीच करू शकतो. तुम्हाला हवे असणारे समूह गीत, मुलांना दाखवायचे व्हिडीयो, विविध खेळ हे देखील आम्ही भरारी मार्फत तुमच्यापर्यंत पोहचवू.

म्हणून हे भरारी म्हणजे आपण सर्वांनी एकमेकांना दिलेली भेटच (Visit) आहे.

कुमार निर्माणच्या प्रशिक्षण कार्यशाळेत तुम्ही दाखवलेला उत्साह आणि उर्जा नक्कीच वाखाणण्याजोगे आहे. तुमच्या सहकार्याने आणि सक्रीय सहभागानेच आपली कार्यशाळा उत्तम प्रकारे पार पडली. आम्हालाही यात खूप मजा आली आणि शिकायला देखील मिळालं. आशा करतो की तुम्हाला देखील भरपूर मजा आली असेल आणि शिकायला देखील मिळालं असेल.

कार्यशाळेत झालेले विविध सत्र पुढील कामासाठी नक्कीच उपयोगी पडतील असं तुम्ही दिलेल्या प्रतिसादावरून वाटतं. कार्यशाळेत झालेली विविध सत्र आणि त्यातील ठळक वैशिष्ट्ये या अंकात देत आहोत. त्यासोबतच पुढे उपयोगी पडतील अशा अनेक गोष्टी तुमच्यासाठी या अंकात घेऊन येत आहोत.

कार्यशाळेच्या शेवटच्या दिवशी आपण सर्वांनी मिळून काही उद्दिष्टे स्वतःसाठी ठरवून घेतली होती. कुठलीही दोन मुल्ये जी मुलांमध्ये रुजवावी असं आपल्याला वाटतं त्यासाठी प्रत्येकी एक कृती पुढील तीन महिन्यात करायची असं आपण सर्वांनी मिळून ठरवलं आहे. म्हणजे कुमार निर्माणचे महाराष्ट्रभर ढोबळमानाने साठ गटांत प्रत्येकी दोन याप्रमाणे १२० कृतिकार्यक्रम झालेले असतील.  सर्वांनी मिळून कुमार निर्माणचं हे उद्दिष्ट पूर्ण करण्यासाठी जोमाने प्रयत्न करूया.

कार्यशाळेत तुम्ही दाखवलेला उत्साह तुम्ही वर्षभर टिकवाल आणि आपण सगळे मिळून कुमार निर्माणला आणखी एक पाउल पुढे नेऊ असा विश्वास आम्हाला वाटतो.

- टीम कुमार निर्माण

कुमार निर्माण - थोडक्यात

 उद्दिष्ट

शालेय वयोगटातील मुलांसाठी एक अशी आनंददायी शैक्षणिक प्रक्रिया उभी करणे ज्यातून भविष्यात त्यांच्यामध्ये विश्वबंधुत्वाची भावना निर्माण होईल व

· शालेय वयोगटातील मुलांमध्ये ‘वैश्विक मानवी मुल्यांची’ रुजवणूक होईल

· शालेय वयोगटातील मुलांची ‘स्व’ ची व्याप्ती वाढेल

· शालेय वयोगटातील मुलांमध्ये ‘सामाजिक कृतीची प्रवृत्ती’ जोपासण्यास सुरुवात होईल

वैश्विक मानवी मूल्ये

कुमार निर्माण अंतर्गत आपण ज्यावर भर देणार आहोत अशी मूल्ये खालीलप्रमाणे

· न्याय (Justice)

· अनुकंपा (Compassion)

· वैज्ञानिक दृष्टीकोन (Scientific Outlook)

‘स्व’ ची व्याप्ती

 शालेय वयोगटातील मुलांनी स्वत:सोबतच इतरांचाही विचार करावा. इतरांची व्याख्या  सुरुवातीला मुल स्वत:, मुलांचे कुटुंबीय, मित्र, वर्गमित्र यांपासून होऊन परिसरातील लोक, शाळेतील इतर मुले, त्यांचा परिसर इ. अशी वाढत जावी.

आपल्या कृतींमध्ये स्पर्धेच्या ऐवजी सहकार्याचा विचार करण्यास मुलांनी सुरुवात करावी.

 

सामाजिक कृतीची प्रवृत्ती

मुलांनी सामाजिक कार्य करणे अभिप्रेत नसून मुलांमध्ये सामाजिक उत्तरदायित्वाची भावना तयार होणे, आपल्या आजूबाजूच्या परीसराप्रती आपल्या कर्तव्यांची जाण होणे व या भावना लहान लहान कृतीतून व्यक्त होणे हे अपेक्षित आहे.

मार्गदर्शक तत्वे

कृती कार्यक्रमांची प्रक्रिया

मुलांनी पार पाडलेला कुठलाही कृती कार्यक्रम खालील प्रक्रियेतून गेलेला असावा.

१. निरीक्षण

अगदी सुरवातीस मुलांनी परिसरातील प्रश्नाशी / ठरवलेल्या कृतिशी संबंधित घटक उदा. लोक, जागा, घटना, प्रक्रिया इ. यांचे निरीक्षण केलेले असावे. व त्यावर  आपल्या गटात मांडणी केलेली असावी.

२. अनुभव

कृतिशी संबंधित घटकांशी मुलांचा जवळून संबंध आलेला अस्व व त्यांसोबत त्यांनी कुठल्यातरी प्रकारे संवाद केलेला असावा.

३. अभ्यास

निरीक्षण व अनुभवातून समोर आलेल्या बाबींचा आदिक अभ्यास मुलांनी स्वत: करावा. त्यासाठी निमंत्रक, शिक्षक, पालक, इंटरनेट, पुस्तके, वृत्तपत्र इ. ची मदत घ्यावी.

४. विचार

अभ्यासानंतरच  गटामध्ये कृती कार्यक्रम ठरवण्यात यावा. कुठल्या प्रकारे कृती पार पाडण्यात यावी, काय काळजी घेण्यात यावी, कृती करण्याचा उत्तम पर्याय काय आहे इ. बाबींवर गटात चर्चा घडावी.

५. कृती

विचारांती ठरलेला कृती कार्यक्रम प्रत्यक्ष पार पाडण्यात यावा.

६. अनुभवकथन

कृतीतून काय निरीक्षणे झाली यावर गटात चर्चा घ्यावी. व त्यानुसार पुढील अभ्यास / कृती ठरवण्यात यावी.